پرسش وپاسخ محرم 2
امام حسین علیه السلام با شهادت خود به بالاترین مرحله سلوک معنوی رسید ند. پس اشک ریختن برای ایشان چه معنایی دارد؟
پاسخ اجمالی - تفصیلی
نکته اول اینکه همان طور که در پاسخ سوال قبلی بیان کردیم مجدد یاد آور شویم گریه انواع و اقسام مختلف دارد و هر گریه و اشکی نشان از غم و اندوه ندار د و منفی و نابهنجار نیست. اگر غم و گریه با علائمی مثل افول سلامتی، کناره گیری اجتماعی ، احساس بی ارزشی، احساس گناه، ایده خودکشی، بیش فعالی بدون هدف، طولانی بودن نشانه های غم و بروز و ظهور نشانگان به طور ناگهانی همراه باشد، بیمارگونه و مرض و منفی تلقی می شود. و متقابلا هر خنده ای هنجار نیست و شادی با خنده متفاوت است.
دوم اینکه بحث شهادت از دو جنبه قابل بررسی است؛ یکی جنبه ی فردی و دیگری جنبه ی اجتماعی. شهادت امام حسین علیه السلام برای خود ایشان یک ارتقا است، عالی ترین حد تکامل است و جشن و شادمانی نیز دارد. اما از نظر اجتماعی، عکس العملی که مردم جامعه در مورد شهید نشان می دهند فقط به خود شهید تعلق ندارد. یعنی فقط نباید به این نکته توجه شود که برای شخص شهید موفقیت و یا شکستی رخ داده است یا نه؟! عکس العمل جامعه مربوط است به اینکه مردم جامعه نسبت به شهید چه موضعی داشته باشند و نسبت به جبهه ی مخالف شهید چه موضعی داشته باشند. اگر به شهادت یک بعدی نگاه کنیم پس باید بپذیریم قاتلی که ایشان را به درجه شهادت رسانده ، باعث شادمانی عده ای به خاطر رسیدن ایشان به مرتبه والا شده و شایسته عقاب نیست!!! مغلطه این سوال، نگاه تک بعدی به واقعه عاشوراست!
سوم اینکه اگر بحث گریه بر امام حسین علیه السلام بحثی جدید و ساخته اجتماع و مردم این زمان بود شاید جای این سوال وجود داشت اما بالعکس اشک بر سید الشهدا علیه السلام یک بحث ریشه دار است و از سنت های مشهور ائمه اطهار(علیهم السلام) . ائمه اطهار علیهم السلام - که در مقام حق الیقین بودند و هیچ غیبی از آنان پوشیده نبود_ علاوه بر توصیه به گریه بر ابا عبدالله ،خود نیز بر این واقعه می گریستند و مجالس سوگواری برپا داشته و به دیگران نیز توصیه می کردند . و شواهد و مستندات در این زمینه بس فراوان؛ از جمله در زیارت ناحیه مقدسه امام زمان علیه السلام می فرمایند: «من هر صبح و شب بر جدم حسین علیه السلام اشک میریزم و اگر اشکم تمام شود خون گریه می کنم ». آیا آنان از حکمت ها وباطن ماجرای کربلا بی اطلاع بودند؟ به نظر می رسد گریه برابا عبدالله علیه السلام، حکمت های دیگری نیز دارد ، که امامان این گونه آن را به پیروان خود آموزش می دادند .بنابراین جا دارد اینگونه از خود سوال کنیم وقتی معصوم علیه السلام و عظیم ترین و کاملترین شخصیت عالم برای چنین مصیبتی گریه می کنند چرا ما این چنین نکنیم ؟علت این تاکیدات چیست؟ این گریه و اشک چه نوع اشکی است؟
چهارم اینکه این است که بدانیم ما چرا برای امام حسین(علیه اسلام) گریه میکنیم و پرچم عزای او را بالا میبریم؟ شاید همه بگویند به خاطر قداست امام(علیه السلام) است؛ این بخشی از فلسفه عزاداری است و لازم است و جای بحث ندارد ولی فلسفه مهم دیگر این است که باید این کربلا بماند. اگر ما از این کربلا بهره هدف، فرهنگ و بصیرت نداشته باشیم، فقط گریهکن خوبی بودهایم، فقط ثواب بردهایم. ولی وقتی از فرهنگ برآمده از کربلا، از بصیرت اباعبدالله(علیه السلام) و از فلسفه عاشورا بهره میبریم راه را پیدا و درست عمل میکنیم. ( پاسخ سوالات قسمت قبل توجه به همین نکته است.)
پنجم اینکه به این فکرکنیم چه کسی از این گریه سود می برد؟ امام حسین علیه السلام؟ ما وقتی آب میخوریم برای نیاز خود ماست ….به حال چشمه فرقی نمی کند! هرچند او با سیراب کردن ، مطابق اصل ماهیت خود رفتار می کند و به ماهیت او کم و افزونی ، از طرف تشنگی و سیراب کردن ما نیست . امام حسین علیه السلام به اشک های ما نیازی ندارند بلکه این ما هستیم که با ریختن اشک میتوانیم با این محبت به اولیای خدا ، خود را در معرض محبت خدا قرار دهیم . گریه برای امام حسین لیه السلام نجات دهنده است (1).
ششم اینکه عزاداری امام حسین برکات و آثار متعددی از آمرزش گناهان تا بقای اسلام دارد (2). محروم کردن شیعیان از این برکات، انگیزه شبهه افکنان از انتشار چنین سوالات و سست کردن باورهای عاشقان حسینی است!
——————–
(1) گریه برای امام حسین علیه السلا م نجات دهنده است چرا که:
1- حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم: آگاه باشید که خداوند برگریه کنندگان برای حسین علیه السلام, ا زروی رحمت ومهربانی درود می فرستد (قال رسول الله صلی الله علیه وآله:"ألا وصلی الله علی الباکین علی الحسین_ علیه السلام _رحمةٌوشفقةٌ؛ ."[بحار الأنوار,ج۴۴,ص۳۰۴])
2- امام رضا علیه السلام: برای مثل حسین علیه السلام باید گریه کنندگان گریه کنند,چرا که گریه برآن حضرت,گناهان بزرگ را محو می کند (قال الرضا علیه السلام :"فعلی مثل الحسین علیه السلام فلیبک الباکون فإن البکاءعلیه یحط الذنوب العظام"؛.[همان,ص۲۸۴.])
3- .امام صادق علیه السلام : حقا كه (حسين عليه السلام)كسي راکه برای او گریه می کند,می بیند و به خاطر رحمت براو برایش استغفار می کند( قال الصادق علیه السلام:"إنه علیه السلام لیری من یبکیه فیستغفر له رحمة له"؛.[بحار الأنوار,ج۲۵،ص۳۷۶.])
4- ای موسی!بدان که هر کسی برای حسین علیه السلام گریه کند یا بگریاند یا وانمود به گریه کردن کند,بدنش را بر آتش حرام کردم (قال الله سبحانه لموسی علیه السلام:"یا موسی إعلم أنه من بکی علیه أو أبکی أو تباکی حرمت جسده علی النّار"؛.[بحار الأنوار,ج۴۴،ص۳۰۸.])
5- قال رسول الله صلی الله علیه وآله:ای فاطمه علیها السلام!هر چشمی در روز قیامت گریان است,مگر چشمی که برای مصیبت حسین علیه السلام گریه کرده باشد که به وسیله نعمت های بهشت خندان وشادمان خواهد بود. ("یا فاطمه!کل عین باکیه یوم القیامة،إلّا عين بكت علي مصاب الحسين فإنها ضاحكة مستبشرة بنعيم الجنة"؛[همان,ص۲۹۳.])
(2) عزاداری امام حسین برکات و آثار متعددی دارد از جمله :
1- اگر بپذیریم که شهید حماسه آفریده است گریه برای او باعث هماهنگی با روح او می گردد و این نوعی هماهنگی با روح او، موافقت با نشاط او و حرکت در موج اوست؛ چرا که گریه همیشه همراه است با نوعی رقّت و هیجان؛ در حال گریه و رقّت و هیجان خاص آن، انسان بیش از هر حالت دیگری خود را به محبوبی که برای او می گرید نزدیک می بیند و در حقیقت در آن حال است که خود را با او متحد می بیند.
2- گريه بيانگر عواطف و عشق به بنيانگذار اين مکتب است که درس شجاعت و ايمان و ظلم ستيزي به ما آموخت. مگر مي شود رابطه عميق عاطفي باشد و قطره هاي اشک در مصائب آنها جاري نشود.
3- عزاداری و نفرین قاتلان امام حسین(ع) ادای تکلیف تولی و تبری است. دوستی پیامبر و خاندانش و دشمنی با دشمنانشان از فروع دین و تکالیف شیعه می باشد.
4- اینکه ما در مصیبت امام خود شریک هستیم و امام حسین علیه السلام نیازی به گریه ی ما ندارد. فقط این گریه ها در حقیقت تسلی برای خود ما و امام زمان(عج) که ما خود را در غم امام زمان خود نیز شریک می دانیم و این گریه قلب را جلا می دهد و جلوگیری می کند از قساوت قلب.
5- اشک بر شهید و در رأس همه، سیدالشهدا(علیه السلام)، اشک عبرت و گریه سیاسی است. اشک به معنای افسوس و حسرت اینکه ما قابلیت همراهی با او را نداشتیم و این اشک به معنای مبارزه پیگیر با دشمنان او و پیمودن ادامه راه اوست. و به تعبیر امیرالمومنین(علیه السلام) اشک و گریه سیاسی نوعی مبارزه سیاسی و جهاد با دشمن است. گریه بر مظلوم و اشک در رثا و مظلومیت سیدالشهدا(ع)، یعنی آمادگی برای مبارزه پیگیر با دشمنان او و پیمودن ادامه مسیر او که همان صراط مستقیم هدایت است. نمونه این اشک را میتوان در گریههای حضرت زهرا(س)، امام سجاد(ع) و حضرت ام البنین(س) در مدینه نام برد.
6 - بدیهی است از نظر پیروان شهید که از فیض بهره مندی از حیات او محروم شده اند ، شهادت شهید تأثرآور است. آنکه بر شهادت شهید گریه می کند در حقیقت به نوعی بر خود می گرید و ناله می کند.
7 - گریه، اذن دخول و محرم شدن انسان است (پدرم میگفت[آیت الله بهجت]: گریه، رابطه انسان با آن طرف عالم است. گریه، واسطه و رابطه است. وقتی که میخواهید وارد حرمی شوید و پا به حریمی بگذارید، طلب اجازه میکنید و اذن دخول میگیرید. میگویید یا خداوند وارد شوم؟ یا پیامبر وارد شوم؟ یا امام وارد شوم؟ در روایت است که اگر برای اذن دخول زیارت امام حسین (ع) اشک از چشمت جاری شد، بدان اجازه داده شده است.)
8- گریه کردن بر امام حسین علیه السلام یعنی تجدید بیعت با امام زمانمان ,با امام موعود است.
9- گریه ای که حاکی از معرفت حسینی باشد, می تواند اثرات مثبتی داشته باشد بر روح وروان انسان ورساندن او به کمال وقرب الهی است.
10- گریه بر امام حسین علیه السلام اگر همراه با معرفت باشد ,دل انسان را از تعلقات دنیوی خالی می کند وبه معرفت الله می رساند.
11- به خاطر دور شدن نادانی که کار برخی را به جایی می رساند که پیشوای هدایت را ناجوانمردانه به شهادت می رسانند.
12- گریه بر امام حسین همان نهضت است,جهاد است. همان نهضتی که الگوی عالم _فاطمه زهرا سلام الله علیها _داشتند
13- وگریه یکی از طرق نشان دادن حق وحقیقت ودفاع از مظلومیت امام معصوم ومظلوم است.
14 - اشک میریزیم به این خاطر که یادمان باشد امامی دیگر را در غربت تنها نگذاریم …
چشم گریان چشمه فیض خداست
منبع:پاسخ با چند بار مطالعه دقیق پاسخ های دریافتی از کاربران و مطالعه محتوای مربوطه از کتاب پرسش و پاسخ های دانشجویی دفتر 13 و کتاب عطش عشق (پاسخ به شبهات محرم و عزداری) و به قلم و برداشت مسئول فراخوان شور وشعور حسینی نوشته شده است . پاسخ به این شکل همچنین بسیاری از این نکات در کتاب های مربوطه ذیل این سوال وجود ندارد و این تکامل را مدیون همکاری کاربران محترم از وبلاگ های:
حکیمه سپاهانشهر- مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن شاهین شهر- روابط عمومی مدیریت استان فارس- رد پای کمیل
مائده - مدرسه حضرت نرجس خاتون س دولت آباد- محبان جعفریه شاهرود- مدیریت مازندران-
ساجدین (ندای صلح و دوستی) این نیز بگذرد- راه علی راه نبی- لیلا نوروزی (بازدید کننده)- معرفت حسینی-
یا صاحب الزمان عج- یاوران مهدی- تفکرات فاطمیه- خبیر دختر لر - کوثر ورامین - نور وصال-
اسلام یا میثم تمار
هستیم. توفیقتان روز افزون